GE McKinsey Matrisi 2023- General Electric Matrisi Nedir? (GE Matrisi)

Analitik ve doğru karar verme liderler için çok hayati, önemli ve çaba sarf edici konumdadır. Yanlış karar alma süreci ve risklerin bütünü, şirketlerin zarar etmesi, hatta iflas etmesine kadar yol açabilir. Bu tip zorunlu ve problemli zamanlarda ise büyüme fırsatlarını fark etme ve çıkmaza giren durumları sonlandırmak analitik düşünme ve karar vermeyi zorunlu kılmıştır. Mckinsey GE Matrisi (GE Matrix) ise bu süreçlerde kullanılan güçlü araçlardan birisi olarak karşımıza çıkıyor.

Blog yazısına devam ederken, bir portföy yöneticisi olduğunuzu düşünün. Birden çok şirket elinizin altında ve yatırım kararı aldıracak çalışmalar yapacaksınız. Farklı sektördeki şirketlerin konumu ve şirketlerin bulunduğu sektörler üzerinden ya da şirketin farklı alanlarda gelişim gösteren departmanlar/iş kolları hakkında yatırım kararları için çalışmalar yapmaktasınız. Yazının geri kalanını da bu mantıkla okuyarak, aracı daha rahat yorumlayabilirsiniz. Stratejik iş birimleri (SBU) bu şirketler ya da departmanlar/iş birimleri olarak düşünülebilir.

GE Matrisi – McKinsey Matrisi – GE Analizi Nedir?

1970 yılında General Electric (GE), stratejik iş birimlerinden oluşan geniş ve karmaşık portföyünün yönetiminde GE’ye danışmanlık yapması için McKinsey & Company ile anlaştı. McKinsey  bu çerçeveyi GE’nin kurumsal düzeydeki stratejik kararlarıyla başa çıkmasına yardımcı olmak için oluşturdu.

McKinsey’in GE Matrisi, portföy yöneticilerinin çoklu iş portföyleri için kaynak tahsisini belirlemelerine yardımcı olmak üzere tasarlanmış görsel bir araçtır. GE Matrisi,  Stratejik İş Birimleri puanlarken iki faktöre bakıyor: belirli bir işin rekabet gücü ve sektörün çekiciliği.

Peki güçlü ve zayıf yönleri neler?

Güçlü Yönleri: Stratejik iş birimlerinin performansına genel bir bakış sağlamanın yanı sıra, stratejik kararları bilgilendirmek için üç stratejik yol (büyüme, tutma ve elden çıkarma) öngörür.
Zayıf Yönleri: Stratejik karar alıcılar tarafından, iş potansiyelinin yalnızca anlık bir görüntüsünü sunar. Geleceğe dair bir yorum pek yapamaz.

Kısaca, GE Matrisi, çok işletmeli şirketlerin portföylerini yönetmelerine ve ürünler ve stratejik iş birimleri arasında yatırımları önceliklendirmelerine yardımcı olan stratejik bir çerçevedir.

SBU (Strategic Business Units)’nun 3×3’te yerine bağlı olarak, portföy yöneticileri üç stratejik soruya hızlı bir şekilde yanıt verebilir:

1. Kuruluşun şirket portföyünde sermaye nasıl tahsis edilmeli?
2. Portföylerinde hangi ürünlere veya ek SBU’lara ihtiyaç var?
3. Hangi SBU’lar elden çıkarılmalı?

Portföy Analizi Nedir? McKinsey Analizi Nedir? General Electric Portföy Matrisi

Portföy analizi, yatırımcıların veya finansal kurumların farklı varlıkları (örneğin, hisse senetleri, tahviller, gayrimenkuller) içeren bir portföy oluştururken risk ve getiri dengesini değerlendirmek için kullanılan bir finansal analiz yöntemidir. Portföy analizi, yatırım yapılacak varlıkların geçmiş performansını, gelecekteki beklentileri ve riskleri dikkate alarak optimize bir yatırım portföyü oluşturmayı amaçlar.

GE Matrisi ‘nin Parçaları – Pazar Rekabet Matrisi  | Strateji matrisi nedir?

Y Ekseni

Dikey eksen, SBU’ların endüstri çekiciliğini/rekabet gücü (düşük, orta veya yüksek) puanlar. Bu eksende daha yüksek bir puan, bir SBU’yu GE Matrisinde daha yükseğe yerleştirecektir.

X Ekseni

Yatay eksen SBU’nun gücünü düşük, orta veya yüksek olarak gösterir. Sağdan sola doğru hareket eder, fakat yüksekten düşüğe doğru gider.

Yatırım/Büyüme (Yeşil Alan)

Bu bloklardaki SBU’lar sağlam iş performansı ve cazip bir sektör karışımına sahiptir. Büyüme için hazırdırlar ve kendilerine kaynak ve sermaye tahsis edilmelidir.

Seçicilik/Kazanç Fırsatı (Turuncu Alan)

Bu bloklara giren SBU’lar optimum performans göstermiyor veya cazip olmayan bir sektörde faaliyet gösteriyor. Bu iş birimleri, büyüme veya elden çıkarma stratejilerine daha temkinli bir yaklaşım gerektirir.

Elden Çıkarma (Kırmızı Alan)

Eğer bir SBU kırmızı bloklarla eşlenmişse, bu bir elden çıkarma stratejisi izlenmesi gerektiğini gösterir. Genel olarak bu, bir işletmenin kapatılması, daha fazla yatırım yapılmaması veya şirketin nakit için çalıştırılması gerektiği anlamına gelir.

GE Matrisi Nasıl Kullanılır? McKinsey Matrisi Örneği

Her bir SBU’nun sektörel çekiciliğinin belirlenmesi

Her bir SBU’nun faaliyet gösterdiği pazarın çekiciliğini puanlanır. Bu SBU’nun sektörü veya endüstrisi hakkındaki anlayışınıza dayanan öznel bir tahmindir.

Aşağıdaki faktörlere bakarak SBU’ların sektörünü puanlanır:

• Pazar büyüklüğü
• Sektör karlılığı
• Pazar büyüme potansiyeli
• Sektör segmentasyonu
• Farklılaştırma
• Pazar büyüme oranı
• Rekabet düzeyi

SBU gücünü ve sektör çekiciliğini puanlamak için kullanılacak ölçek ihtayaca bağlıdır. Çoğu işletme 1-10 arası bir puan kartı kullanır, ancak siz değer atarken farklı bir aralık kullanmak opsiyoneldir.

Her bir SBU’nun rekabet gücünü belirleme

Bu süreç portföyünüzdeki her şirket için tekrarlanır. İş biriminin gücüne ve pazardaki rekabetçi konumuna bakılır.

Bir iş biriminin gücünü hesaplarken göz önünde bulundurabileceğiniz faktörler:

• Sürdürülebilir rekabet avantajları (VRIO analizini kullanın)
• Marka değeri
• Müşteri sadakati
• Pazar payı
• İç yetkinlikler
• Değer zincirinin gücü (değer zinciri analizini kullanın)
• Üretim kapasitesi
• Ürün hatları
• Fiyatlandırma ve nakit akışları
• Rakiplere kıyasla kar marjı

Sektör çekiciliği ve iş gücü puanlarını hesaplarken, bunu yansıtmak için çok sayıda faktör gözden geçirilmesi gerekmektedir.

GE Matrisi üzerindeki bilgileri çizilir

Her bir stratejik iş birimi için değerleri matriste çizilir. Y ekseni konumunuzu çizmek için pazar çekiciliği puanını ve X ekseni konumunuzu çizmek için iş gücü puanını kullanır.

Her bir SBU’nun 3×3 tablosundaki konumu, şirketin belirli iş birimlerini büyütmesi, elinde tutması veya elden çıkarmasının gerekip gerekmediğini gösterecektir.

Her bir SBU’nun gelecekteki yönü belirlenir

GE Matrisi yalnızca bir portföydeki SBU’ların mevcut durumuna ilişkin bir görünüm sağlar ve bir işletmenin yaşayabilirliğini etkileyebilecek diğer değişkenleri hesaba katmaz.

SWOT analizi, Porter’ın 5 Kuvveti veya PESTEL analizi gibi farklı stratejik analiz araçlarını kullanmak, iç ve dış çevresel faktörleri analiz etmek, analitik karar vermeye yardımcı olabilir. Bu aynı zamanda gelecekteki potansiyel riskleri belirlemeye de yardımcı olur.

Nereye yatırım yapılacağı seçilir

GE Matrisi üzerinde portföyünüzün bir resmini çizdikten sonra, SBU’lar hakkında karar vermeden önce yine de bazı kritik soruları yanıtlanır.

Örneğin,

• Belirli bir iş birimine ne kadar para yatırmalısınız?
• Bu SBU’lara yatırım yapmak uzun vadeli stratejinizle uyumlu mu?
• Belirli bir SBU’nun hangi bölümlerine yatırım yapmalısınız?

Modern iş stratejisinin babası Michael Porter’ın dediği gibi, “Stratejinin özü ne yapmayacağınızı seçmektir”.

Görünüm ve içgüdü sonuçlara dönüşür

Yön ve yeni öncelikler konusunda net bir fikre sahip olunduğunda, bu içgörüler ile eyleme geçebilir ve bir stratejik plana dönüştürülebilir.

GE Matrisi ‘nin 2 Örneği

GE Matrisi Örneği (Elden Çıkarma Stratejisi): Microsoft Internet Explorer

Microsoft Internet Explorer, pazardaki baskın internet tarayıcısıydı. 2003 yılında tüm internet kullanıcılarının %95’inden fazlası internette gezinmek için bu tarayıcıyı kullanıyordu. GE Matrisinin Internet Explorer SBU için zaman içinde nasıl görünebileceği aşağıdaki gibiydi.

2003 Microsoft Internet Explorer şöyleydi:

• Güçlü bir iş birimi
• Cazip bir sektör içinde

GE-McKinsey Matrisinin sol üst köşesinde bir yerde olabilirdi.

Ancak, daha fazla web tarayıcısı ortaya çıkmaya başladı ve sektör daha rekabetçi hale geldi. Microsoft, 2010 yılına gelindiğinde web tarayıcısı pazar payının %35’ini Firefox, Chrome ve Safari gibi diğer rakiplerine kaptırmıştı.

Internet Explorer, 2010’dan sonra rekabet gücü ve pazar çekiciliği açısından eski günlerine kıyasla muhtemelen daha düşük puan aldı.

Bu önemli değişikliklere dayanarak, Microsoft,Internet Explorer iş biriminin kapatılması, elden çıkarma stratejisinin uygulanması gerektiğine karar verdi.

Ve şirketin önümüzdeki 12 yıl boyunca izlediği strateji de bu oldu.

• Microsoft 2013 yılında Internet Explorer’ın son sürümünü (IE 11) yayınladı.
• 2015’te yeni bir web tarayıcısı olan Microsoft Edge’i piyasaya sürdü.
• 2022’de desteği sonlandırdılar ve programı emekliye ayırdılar.

GE Matrisi Örneği (Büyüme Stratejisi): Netflix

Günümüzde, eğlence sektöründe devrim yaratan çevrimiçi yayın şirketi Netflix, herkes tarafından bilinen bir isim.

Ancak, Netflix 2007 yılında yayın hizmetini piyasaya sürdüğünde, fiziksel DVD formatındaki 70.000 başlığa kıyasla yayın için 1.000 başlık sunarak şirketin gelirinin küçük bir bölümünü oluşturuyordu.

Netflix’in streaming 2007’de nasıl göründüğüne dair bir örnek:

2010 yılında, Netflix’in en büyük rakibi Blockbuster iflas başvurusunda bulunarak çevrimiçi eğlence yayıncılığı sektöründeki hakimiyetini daha da güçlendirdi.

İnternet hızları arttıkça, teknoloji geliştikçe ve tüketici tercihleri yayın akışına doğru kaydıkça, Netflix’in isteğe bağlı video hizmeti GE Matrisi ‘nde agresif bir büyüme stratejisi bloğuna geçti.

Netflix büyüme yoluna devam etti ve 2012 ile 2021 yılları arasında hızla genişledi:

• 2012 yılında platformun 20 milyon abonesi vardı, ABD’deki tüm konut bant genişliğinin %30’unu tüketiyordu ve İngiltere’de faaliyete geçti.
• 2018 yılına gelindiğinde Netflix’in 125 milyon abonesi ve 151 milyar dolar piyasa değeri vardı.
• Netflix 2020’de kullanıcı tabanına 36 milyon abone ekledi ve 2,76 milyar dolar net gelire sahip oldu.

Avantajları

GE Matrisi ‘nin avantajları şunlar:

• Portföy analizi ve yatırım kararları için basitleştirilmiş bir yaklaşımdır.
• Yüksek oranda tekrarlanabilir ve tutarlı çerçevededir.
• Farklı sektörlerde uygulanabilir.
• Çoklu birim içeren şirketler için stratejik yolların belirlenmesine yönelik etkin bir yöntemdir.
• Şirketlerin stratejik konumunun ölçülmesine ve haritalanmasına yardımcı olur.
• Hangi işletmelerin kar edip hangilerinin etmediğini anlamaya yardımcı olur.

Limitleri

GE Matrisi ‘in olası limitleri şunlardır:

• GE Matrisi portföyünüzün performansının yalnızca anlık bir görüntüsüdür.
• Pazar çekiciliği ve iş gücüne ilişkin öznel tahminlere dayanır.
• Ekiplerin yatırım kararı almadan önce daha fazla araştırma yapmaları gerekebilir.
• Gelişmekte olan veya hızla gelişen sektörler için uygun olmayabilir.

Şu yazıma da göz atabilirsin: Lojistik Performans Endeksi ve Kalitede Servqual Modeli (Servqual Nedir?)

Yazılarım hoşuna gittiyse ya da gelecek yazılarımdan mail ile haberdar olmak istersen, aşağıdan benimle mail bilgilerini paylaşabilirsin 🙂